Aankoppelen van de Caravan, met een stabiliserende koppeling

Op vrijwel elke caravan zit tegenwoordig een stabilisatorkoppeling. Anders dan soms gesuggereerd wordt, voorkomt een stabilisatorkoppeling het slingeren van een caravan achter de auto niet. Wel dempt de koppeling de neiging tot slingeren, waardoor met name het comfort in de trekauto toeneemt. Er zijn maar weinig spelers actief op de markt. Wij belichten de belangrijksten.

Een stabilisatorkoppeling heeft frictie-elementen in het gedeelte waar de trekhaakkogel invalt. Met die elementen klemt de koppeling zich strak om de kogel en verminderd zo de mogelijkheid tot slingeren. Door die demping komt ook de kritische snelheid − de snelheid waarbij een aanhanger spontaan gaat slingeren − van de combinatie rond twintig kilometer per uur hoger te liggen. Het verschil of de caravan bij 80 km/u of pas bij 100 km/u wil gaan bewegen maakt natuurlijk veel uit. Het is natuurlijk nog beter om dat moment helemaal te voorkomen. Dat doe je bijvoorbeeld door niet te hard te rijden en door de regels voor beladen precies op te volgen. Dan ligt die kritische snelheid altijd al veilig hoog.

Kraken

Stabilisatorkoppelingen kunnen irritant kraken. Dat geluid is de resonantie van ongelijkmatig bewegen over de trekhaakkogel van de knellende frictie-elementen. Zie het als piepende remmen, maar in een lagere frequentie. Daar kun je wat aan doen. De trekhaakkogel moet glad en helemaal schoon zijn. Gebruik schuurpapier met minimaal korrel 200 om de trekhaakkogel te ontdoen van verfresten en eventueel roest. Voor elke rit maak je de trekhaakkogel en frictie-elementen van de stabilisatorkoppeling met wat water stofvrij. Gebruik daarvoor een natte doek. Er moet zo min mogelijk stof tussen de frictiematerialen en de kogel zitten. Gebruik nooit een smeermiddel om kraken te voorkomen, dat verminderd de stabiliserende werking.

Onderhoud

Laat de stabilisatorkoppeling met de voorgeschreven intervallen testen en onderhouden door een erkend bedrijf. De handgreep van de stabilisatorkoppeling is niet bedoeld om te manoeuvreren Gebruik daarvoor de handgrepen aan de caravan. Is een caravan voorzien van een ouder model, laat die koppeling dan eens beoordelen door een onderhoudsbedrijf.

Scheurvorming en slijtage in de koppeling komen regelmatig voor. Juiste montage en aanhaalmomenten van bouten, afstellen van frictie-elementen en testen zijn belangrijk voor optimaal en veilig gebruik.

Tip: Bescherm een trekhaakkogel met WD-40 tegen roest. Veeg de kogel voor het aankoppelen droog. Dan afwassen met warmwater met wat afwasmiddel en hij is weer vetvrij. 

Iso-normen

Stabilisatorkoppelingen voor aanhangwagens met een maximum massa tot 3.500 kg, moeten voldoen aan de norm Iso 11555-1. Een goede werking zorg van de gebruiker.

AL-KO AKS 3004

De AKS 3004 stabilisator van AL-KO is marktleider. Een voordeel van deze stabilisator is de eenvoudige basis. Een ‘normale’ aanhangwagenkoppeling is hier aangevuld met een in- en uitschakelbare stabilisator. Gebruik zonder de stabiliserende functie is daardoor ook mogelijk met deze stabilisatorkoppeling. Dat kan handig zijn als toch dat vervelende kraken optreedt, bijvoorbeeld tijdens rijden bij lage snelheid op een zeer bochtig route.

De AKS 3004 is uitgerust met vier frictie-elementen, tegen slingeren en, zij het wat minder, tegen deinen van de combinatie. De frictie-elementen knellen op de zijkant van de trekhaakkogel. Aangevuld met elektronisch stabilisatorsysteem AL-KO ATC ontstaat maximale aanhangwagenstabiliteit.

Techniek: Gewicht 4,2 kg, kogelkoppeling 50 mm, max.kogeldruk 150 kg, max. aanhangwagengewicht 3.000kg, 100 km goedkeuring. i alko-tech.com.

• Standaard koppeling met veiligheidsindicatie juist aankoppelen
• Stabiliseert slingeren, deinen enigszins
• Slijtage-indicatie aanwezig
• Stabiliserende werking af te stellen met vulringen
• AL-KO SCM-keur koppelingsslot voor Nederland beschikbaar

Knott KS30

Hobby-caravans is een van de aanbieders van het elektronische stabilisatiesysteem Knott ETS Plus. Sinds modeljaar 2021 stapte Hobby over van de koppeling Winterhoff WS3000 op de KS30 van Knott. Deze koppelingen werken technisch op dezelfde wijze. Frictie-elementen knellen voor en achterop de trekhaakkogel en remmen zo slingeren en deinen maximaal af. De stabiliserende werking moet tijdens ritten met deze koppeling altijd ingeschakeld zijn.

Techniek: Gewicht 6.58 kg, kogelkoppeling 50 mm, max.kogeldruk 250-300 kg, max. aanhangwagengewicht 3000 kg, 100 km goedkeuring.  i knott.de.

• Slijtage indicator en veiligheidsindicatie
• Stabiliseert slingering en deinen
• Inschakelen stabilisatiefunctie verplicht
• Geen eigen SCM-keur slot

Winterhof WS3000

Sinds de overname door AL-KO in 2016 maakt Winterhoff ook deel uit van DexKo Global Inc., een Amerikaanse wereldspeler. De veel toegepaste stabilisatorkoppeling is daarna naar de achtergrond verdwenen. De werking komt overeen met de Knott-koppeling. Inschakelen van de stabilisator is derhalve ook bij deze Winterhoff verplicht.

BPW iSC 3.0

In 2017 neemt DexKo ook BPW-Fahrzeugtechnik over. De tak lichte aanhangwagens is ondergebracht bij AL-KO. De net geïntroduceerde BPW iSC 3.0 stabilisator is in de losse verkoop nog verkrijgbaar. De werking komt overeen de Knott-koppeling. Stabilisator derhalve ook verplicht inschakelen.