Camper Roetfilter, of niet?

De camperaar wil nog steeds graag dieselen, vanwege de motoren met veel soepele kracht bij relatief lage toerentallen van de motor. De beperkte gereden afstanden maken het brandstofverbruik van een camper zelfs ondergeschikt, terwijl de overheden er alles aan doen om de uitstoot van schadelijke stoffen terug te dringen. Het antwoord van de industrie zijn steeds schonere motoren met een camper roetfilter, die voldoen aan steeds strengere milieu-eisen. Maar wat als je camper een camper op leeftijd hebt gekocht?

Achteraf geplaatst roetfilter zinvol?

Het is belangrijk de gevolgen van aankoop van een oudere camper zonder roetfilter goed in te schatten. Voor de duidelijkheid gaan we daarom eerst even kort door de bocht. Voor Euro-3, Euro-2, Euro-1 en oudere diesels zijn de officiële milieuzones van grote steden al niet meer toegankelijk. Met Euro-4 motoren loop je tegen steeds meer verboden aan, of wordt toegang tot een milieuzone moeilijk maakt met vergunningen of aanvragen en milieu stickers die je kunt kopen als een soort aflaat voor de vervuiling met fijnstof die je veroorzaakt. Euro-5 en Euro-6 motoren kunnen vrijwel altijd nog doorrijden, mits geen totaal dieselverbod of andere smog-maatregel is afgekondigd. Je hebt dan wel de juiste sticker of ontheffing nodig. Steden waar diesels (af en toe) helemaal niet meer welkom zin komen er steeds meer.

Oudere campers kunnen met een achteraf geplaatst retrofit camper roetfilter in slechts enkele gevallen een deel van de bewegingsvrijheid terugwinnen. De Vlaamse overheid geeft als we dit schrijven een premie aan voertuigeigenaars die een half-open roetfilter installeren in een diesel van milieuklasse Euro-3 en Euro-4. Op roetfilterpremie.be vind je er meer over. Maar gelijktijdig zijn sinds 1 januari Euro-3 en Euro-4, mét roetfilter, uitgesloten van toegang tot lage emissiezones in Belgie. Een roetfilter monteren op een oudere camper doe je daarom in eerste instantie alleen voor het milieu en gezondere uitstoot. Met een roetfilter kom je niet echt een Euro-klasse hoger uit, maar beperk je de uitstoot van fijnstof wel een extra Euro-norm.

Dat zogenaamd ‘retrofitten’, het aanpassen aan moderner milieueisen, heeft nog wel zin voor verfend Duitsland-gangers die een camper met Euro-3 klasse rijden. Onder voorwaarden is dan een één klasse hogere Umweltplakette mogelijk, groen in plaats van geel. Met die groene sticker op de ruit heb je dan weer toegang tot vrijwel alle steden van Duitsland. Voor rood en geel zijn alle Umweltzones inmiddels al gesloten. Een lijst milieuzones Duitse steden is beschikbaar op www.gis.uba.de/website/umweltzonen/umweltzonen.php.

Euro-6D TEMP camper Roetfilter

Sinds september 2019 zijn de Europese uitstootnormen weer strenger. Een concreet gevolg is dat alle nieuwe campers nu uitgerust zijn met een SCR-motor (Selective Catalytic Reduction), die je het makkelijks herkend aan de blauwe dop van de AdBlue-tank naast de diesel vulopening. Nieuwe voertuigen voldoen dan aan de milieueisen Euro-6D TEMP. Die zeer strenge in het gewone verkeer geteste uitstootnormen betekenen niet alleen een nadeel. De nieuwe motoren zijn zuiniger en stiller, tegelijk krachtiger over een groot toerengebied.

Wildgroei aan milieuzones

Milieuzones, of lage emissiezones zien we in steeds meer steden in Europa ontstaan. Dit jaar komen er tientallen bij. En ga er maar vanuit dat dat niet beter wordt. Binnen Europa zijn nog geen eenduidige regels opgesteld waaraan die milieuzones moeten voldoen. Omdat elk land eigen CO2 en fijnstof problemen tracht aan te pakken, kun je momenteel wel spreken van wildgroei. Er zijn zones die auto’s weren uitsluitend op de datum eerste toelating, op voertuigklasse of de soort brandstof.

Informatie over Europese milieuzones wordt sinds kort centraal gedeeld op de website urbanaccessregulations.eu. Daar vind je ook een routeplanner die checkt op milieuzones. Via www.anwb.nl/vakantie/reisvoorbereiding/milieustickers-en-milieuzones is ook een goed een totaaloverzicht beschikbaar, met bovendien andere handige reisinfo.

Stadsbezoek op de fiets

Staat een stadsbezoek op stapel, onderzoek dan eerst de mogelijkheden voor campers. Kun je de camperplaats nog gewoon bereiken, of is een bepaalde vrijgestelde route beschikbaar. Misschien is het verstandig het laatste stukje maar op de fiets of met openbaar vervoer vanaf een naastgelegen dorp te doen. Je kunt milieuzones zien als een probleem, maar je er ook op instellen. Maak je bij steden gebruik van P&R-mogelijkheden, dan ben je vaak goedkoper uit dan betalen van parkeertarieven in binnensteden. Via de website van de Europese Unie – urbanaccessregulations.eu – vind je een routeplanner die verplichte stickers en milieumaatregelen op je route toont.

LEZ in België

Een lage-emissiezone (afgekort LEZ) in Belgie is een gebied waarbinnen ook voorwaarden gelden voor (diesel)campers. Op basis van de milieuclassificatie van de camper (welke uitstoot je auto dus heeft) wordt bepaald welke voorwaarden van kracht zijn. Op dit moment zijn in dat land drie lage emissiezones: stad Antwerpen, stad Brussel en sinds begin dit jaar stad Gent. Controleren welke voorwaarden gelden voor jouw wagen kan via de website’s van die steden zelf. Google LEZ met de naam van de stad en je komt er snel. Doorgaans kunnen campers met Euro-5 en hoger zonder voorwaarden binnenrijden. Euro-4 en lager soms binnen met een gekochte ontheffing. Stad Mechelen en gemeente Willebroek gaan in 2021 emissiezones invoeren. Wanneer je binnen de zone rijdt, en de auto niet valt binnen de toegangsvoorwaarden, volgt een boete, de verkeersbelasting. Steden controleren dat met camera’s. Boetes kunnen oplopen tot wel € 350.

Milieuzones in overige landen

In vrijwel alle landen van Europa kun je te maken krijgen met maatregelen om het milieu te beschermen tegen de door camperaars gebruikte diesels. De regels lopen maximaal uiteen. Een paar voorbeelden. In Denemarken gelden maatregelen alleen voor campers boven 3,5 ton. In Italie kun je in de val lopen bij een Zona a Traffico Limitato, waar lokaal bestemmingsverkeer vaak gewoon door mag, de toerist niet. In Oostenrijk is weinig loos, maar snelheidsovertredingen tijdens smog-alarm leveren enorm hoge boetes op wegens milieuovertreding. En in Amsterdam mag je wel binnen de ring A10 komen met een diesel camper op personenautokenteken, niet met een op bedrijfswagenkenteken. Het verschil tussen voertuigklasse M1 of N1 op het kentekenbewijs.

Tot slot kent ook het kanton Genève in Zwitserland, sinds begin dit jaar, de périmètre de circulation différenciée. Wanneer die milieuzone actief is, mogen alleen voertuigen voorzien van een geldige milieusticker (macaron Stick’Air) in de zone. Stickers zijn ter plaatse te koop, maar ook de Franse milieusticker wordt erkend. Dat is een begin van Europese samenwerking. Franse milieustickers kun je voor een spotprijs aanschaffen via https://certificat-air.gouv.fr. Die wordt dan netjes thuis gestuurd.

Waarschuwing!

Koop milieustickers bij officiële instanties.

Websites als Umwelt-Plakette.de of de website www.green-zones.eu en tientallen andere met het logo Green-Zones, verwijzen naar commerciële verkoop met tot zes keer hogere kosten voor de service. Een milieuvignet voor Frankrijk kost er bijvoorbeeld € 29,65, op de site van de Franse overheid slechts ruim vier euro.

Welke Euro norm heeft de camper van je keuze?

Nieuwe normen zijn in het verleden steeds met een schijnbaar harde datum ingegaan. Maar dat is schijn. Zo werd Euro-6 ingevoerd op 31 december 2013, voor diesels in voertuigcategorie M1 vanaf september 2014, in categorie N1 bedrijfswagens in september 2015.

Met name bij oudere campers en omgebouwde bestelwagens is het dus opletten geblazen. De datum eerste toelating zegt weinig over de Euro-norm waar het voertuig onder valt. Na inbouw van een camperinterieur kan klasse N1 zijn gewijzigd in M1. De juiste milieuklasse vindt je alleen op het kentekenbewijs onder Identificatie van het Voertuig en Technische kenmerken, achter Milieuklasse V.9. Is het kentekenbewijs bij aankoop niet beschikbaar, laat dan eventueel een ontbindende voorwaarde opnemen op het koopcontract. Zo kun je zelfs na de aankoop nog onderzoek doen naar de uitstootklasse van de camper en de koop eventueel annuleren.

Zit er sjoemelsoftware in campers?

Op dit moment wijst daar niets op, al duiken wel steeds geruchten op. Een van de oorzaken ligt bij bestelwagenfabrikant Groupe PSA zelf. Toen in 2016 Peugeot en Citroën al op AdBlue-motoren overgingen, bleef Fiat gebruik maken van een uitzonderingsregel. Voor camperfabrikanten bleef het zogeheten LPEGR-uitlaatsysteem (low pressure exhaust gas recirculation) beschikbaar. Tot september 2019 voldeed Fiat zo aan de EU-norm voor multistage-voertuigen; auto’s die later afgebouwd worden door een andere fabrikant. De twee PSA-broeders gaven ondertussen aan dat zonder AdBlue de verplichtte uitstootnorm niet haalbaar was. Dat een en ander soms niet lijkt te kloppen schrijft ook Peter Teffer in zijn boek ‘Dieselgate’. Daarin noemt hij in Engeland en Duitsland geteste Fiat Ducato’s Euro-5, die bij een temperatuur onder twintig graden tot negen keer meer NOx produceren, maar bij tests boven 20 graden Celsius, de normen wel halen. Dat dit niet tot schandalen leidt ligt volgens Peter Teffer aan toegestane manipulatie ter bescherming van de duurzaamheid van een motor. Alweer uitzonderingen dus. Wie daar meer over wil weten kan het boek Dieselgate online bestellen.

Het is dan ook niet uit te sluiten dat motoren van campers in de toekomst alsnog door de mand vallen. Maar ontdekking van gesjoemel door fabrikanten heeft in Europa tot nu toe gelukkig niet geleid tot maatregelen tegen eigenaren van dergelijke auto’s.